Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı Proqramının VI Sammiti çərçivəsində keçirilmiş tədbirlər ölkəmizin beynəlxalq nüfuzunun göstəricisidir.
Bunu AZƏRTAC-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı İltizam Yusifov deyib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın istər Avropa İttifaqı, istərsə də NATO ilə etibarlı tərəfdaşlıq əlaqələri var və bu əlaqələr 44 günlük müharibədən sonra yeni müstəviyə qədəm qoyub: “Azərbaycan NATO-nun bir sıra proqramlarında fəal iştirakçılardan olub. “Sülh naminə tərəfdaşlıq” Proqramında, eləcədə NATO-nun hərbi təlimlərində iştirak edən Azərbaycan 1994-cü ildən bu yana sözügedən beynəlxalq qurumla əməkdaşlığın daha da dərinləşməsinə gətirib çıxarıb. Prezident İlham Əliyevin NATO-nun mənzil-qərargahına 2004-cü ildən bu günə qədər etdiyi işgüzar səfərlər çərçivəsində əməkdaşlıqla bağlı məsələlər, Azərbaycanın gördüyü işlər yüksək qiymətləndirilib. Onu da bildirək ki, ölkəmizin ərazi bütövlüyünə, suverenliyinə, beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığına dair NATO-ya üzv dövlətlər tərəfindən dəstək ifadə olunmaqdadır”.
İ.Yusifov Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında xüsusi rola malik olduğunu bildirib. Qeyd edib ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycanın bu istiqamətdə gördüyü işlər geniş arenanı əhatə edəcək: “Bu gün NATO-nun 20-yə yaxın ölkəsi Azərbaycandan neft idxal edir. Alyansın 4 ölkəsi, o cümlədən Türkiyə Azərbaycandan qaz idxal edir və gələcəkdə bu ölkələrin coğrafiyası genişlənə bilər. Azərbaycan enerji təchizatı sahəsində etibarlı tərəfdaşdır. Prezident İlham Əliyevin İspaniyanın “El Pais" qəzetinə müsahibəsində bu məsələyə toxundu. Bildirdi ki, Azərbaycanın Avropaya qaz ixracı rəqabət təşkil etmir. Ölkəmiz üçün bu, bir kommersiya layihəsidir. Bu gün bütün boru kəmərləri və infrastruktur hazır olduğu üçün Avropa və digər ölkələrə qaz təchizatının əsas mənbəyi olan “Şahdəniz” yatağının daxili gəlirlilik dərəcəsi artıb. Azərbaycanın qazı Türkiyənin ehtiyacının 20 faizini və Gürcüstanın ehtiyacının təqribən 90 faizini təmin edir. Azərbaycanın qazı Avropaya nəql edildiyindən ölkəmiz Avropa İttifaqının bəzi üzv ölkələrinin ehtiyaclarının əhəmiyyətli hissəsini təmin edəcək. XXI əsrin ən mühüm infrastruktur layihələrindən olan Cənub Qaz Dəhlizinin dördüncü seqmenti – Transadriatik qaz kəməri 2020-ci il dekabrın 31-də istismara verildi. Bu layihə üzrə ən böyük istehlakçı İtaliyadır, sonra isə Yunanıstan və Bolqarıstandır. Burada coğrafiyanı genişləndirmək üçün potensial mövcuddur. Cari ildə Avropa İttifaqına 7 milyard kubmetrdən çox təbii qaz ixrac edilib. Gələn il 9 milyard kubmetr, 2023-cü ildə isə 11 milyard kubmetr qazın ixrac edilməsi planlaşdırılır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Avropanın enerji təhlükəsizliyində Azərbaycan seqmentinin göstəriciləri yaxın gələcəkdə daha da artacaq”.
Aİ-nin təşəbbüsü ilə keçirilmiş görüşün nəticələrinə dair Bəyanatın Azərbaycan üçün əhəmiyyətinə də toxunan deputat deyib: “Bu Bəyanat Azərbaycanın haqlı mövqeyini təsdiqləyir. Ermənistan ilə Azərbaycan arasındakı münaqişənin aradan qaldırılması və Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olunması üçün Azərbaycanla Ermənistan arasında hərtərəfli sülh müqaviləsi imzalanmalıdır. 2020-ci il 10 noyabr, 2021-ci il 11 yanvar və 26 noyabr (Soçi) görüşləri və bəyanatlarından irəli gələn öhdəliklər yerinə yetirilməlidir. Aİ predmetli danışıqların tərəfdarıdır. Aİ minatəmizləmə səylərinə, münaqişədən əziyyət çəkmiş insanlara, xüsusilə yenidənqurma fəaliyyətlərinə öz dəstəyini ifadə edir. Sərhədlərin demarkasiyası və delimitasiyası məsələsində də Aİ tərəfindən məşvərətçi statusda dəstək göstərilə bilər. Avropa İttifaqı Cənubi Qafqaz regionunda iqtisadi əməkdaşlığın inkişafını dəstəkləyir və yeni birgə iqtisadi əməkdaşlıq platformasının yaradılmasını təklif edir. Aİ regionda kommunikasiya infrastrukturunun yaradılması, ölkələr arasında əlaqəni təmin edən xətlərin açılması və inkişaf etdirilməsinin tərəfdarıdır. Avropa İttifaqı iqtisadi və investisiya resursları vasitəsilə icra olunacaq layihələri dəstəkləyəcək. Eyni zamanda, sözügedən qurum dəmir yolu xəttinin çəkilməsi, gömrük və sərhəd nəzarətinin qarşılıqlılıq prinsipi əsasında təşkil olunmasının tərəfdarıdır. Azərbaycanın səyləri regionda hər hansı yeni müharibə risklərinin minimuma endirilməsi məqsədi daşıyır. Bunun üçün ən yaxşı yol kommunikasiyaların açılması, aktiv dialoqun qurulması və yenidən qonşu olmağı öyrənməkdir. Sülh razılaşması üzərində iş aparılmalı və düşmənçiliyə son qoyulmalıdır”.
Bu gün ən çox müzakirə olunan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı məsələyə münasibət bildirən İ.Yusifov bu dəhlizin nəinki Azərbaycan, eyni zamanda, region üçün xüsusi əhəmiyyətinin olduğunu bildirib. O qeyd edib: “Zəngəzur dəhlizinin hüquqi rejimi Laçın dəhlizi ilə eyni olmalıdır. Üçtərəfli Bəyanatda açıq-aydın deyilir ki, Azərbaycan Qarabağla Ermənistan arasında əlaqə üçün təhlükəsizliyi və maneəsiz çıxışı təmin edir və Ermənistan Azərbaycanla Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında əlaqələr üçün eyni maneəsiz çıxış və təhlükəsizliyi təmin etməlidir. Bu gün Laçın dəhlizində gömrük yoxdur. Ona görə də, Zəngəzur dəhlizində də gömrük olmamalıdır. Əgər Ermənistan yük və insanlara nəzarət etmək üçün öz gömrük qurumlarından istifadədə israr etsə, onda Azərbaycan Laçın dəhlizində eynisində israr edəcək. Bütün çətinliklərə rəğmən Azərbaycandan Ermənistan vasitəsilə Naxçıvan Muxtar Respublikasına dəmir yolu, həmçinin magistral yol inşasına dair razılıq əldə edilib. Lakin magistral yolun dəqiq marşrutu hələ ki, müəyyən olunmayıb. Burada da əsas yük Ermənistanın üzərinə düşür. Çünki, Ermənistan dəhlizin açılmasında öz öhdəsinə düşən vəzifələrin icrasını gecikdirir”.