Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə çıxışlarında, eləcə də cari ilin birinci yarısının yekunlarına həsr olunmuş müşavirədə səsləndirdiyi “iqtisadi müstəqillik siyasi müstəqilliyin təməl daşıdır” fikri, dövlətimizin uzun illər apardığı siyasət, onun siyasi və iqtisadi inkişafı, çiçəklənməsi strategiyasının əssını təşkli edir. Və biz bu yanaşmanın ötən müddət ərzində nə qədər doğru olduğu əyani şəkildə müşahidə edirik.
Heç kimdən asılı olmayan iqtisadi imkanlarını artıran, mühüm iqtisadi və geosiyasi çəkilyə malik olan layihələrin təşəbbüskarı olan, həyata keçirən Azərbaycan bu gün nəinki Cənubi Qafqazın, həmçinin dünyanın önəmli ölkəsinə çevrilir. Məhz Azərbaycanın iqtisadi qüdrəti ölkəmizə dünya erməniləri və onunla tarixi əlaqələri olan bir sıra dünya dövlətləri, ikili standartlarla mübarizədə dövlətimizin maraqlarını müdafiə edərək, tamamilə müstəqil xarici siyasət xətti aparmağa imkan verir. 30 ilə yaxın erməni işğalına son qoyaraq, ərazi bütövlüyümüzün bərpa edilməsi, güclü ordunun yaradılması, 5-ci nəsil müharibəsinin aparılması, erməni vandalizminə məruz qalan ata-baba torpaqlarımızın yenidən tikilib-qurulması da bizim apardığımız müstəqil iqtisadi siyasətin sayəsində baş verir. Bir sözlə, Azərbaycanın siyasi və hərbi qüdrətini təmin edən onun iqtisadi gücüdür. Bu, dünya miqyaslı siyasətçi, məharətli diplomat İlham Əliyevin rəhbərlik etdiyi dövlətimizin siyasi və diplomatik uğurudur.
Bu gün gözlərimiz önündə Böyük, güclü, nüfuzlu Azərbaycan adlı dövlət formalaşır. O, Prezident İlham Əliyevin müdrik iqtisadi strategiyası əsasında yaranır. Və bununla bağlı dəqiq sübutlar var. Bildiyimiz kimi, ölkə başçısı dəfələrlə ölkəmizin xarici borcunun azaldılması, qızıl-valyuta ehtiyatlarının artırılmasının vacibliyindən danışır. Artıq çox müsbət nəticələr var, belə ki, Fitch Solutions (Fitch beynəlxalq reytinq agentliyinin bir hissəsi) bildirdiyinə görə, 2028-ci ilə qədər Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) aktivləri 82,076 milyard dollara qədər artacaq. Bu, təkcə böyük məbləğ deyil. O, həm də - ölkəmizin xarici borcunun azalması fonunda iqtisadiyyatımız üçün sanballı “təhlükəsizlik yastığı” olmaqla yanaşı, dövlətimizin siyasi müstəqilliyinin təminatıdır.
Dünyada xarici borclarını toplayan və toplayan, özlərini və gələcək nəsillərini iqtisadi asılılığa və zəifliyə məhkum edən çoxlu sayda ölkələr var. Cari ilin iyulun 1-nə Azərbaycanın xarici borcu ÜDM-in 10%-dən bir qədər çoxunu təşkil edir. Bu, çox mühüm nəticədir
Digər tərəfdən əvvəllər bütün dünyaya neft dövləti kimi tanınan Azərbaycan indi neft-qaz dövləti kimi layiqli şöhrət qazanıb. Bu, ABŞ-dan tutmuş Aİ-yə qədər hər yerdə tanınır. Onlar dövlətimizin çiçəklənməsi üçün mümkün və qeyri-mümkün olan hər şeyi edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin parlaq strategiya və taktikasını tanıyır və qəbul edirlər. Eyni zamanda, Azərbaycanda qeyri-neft enerji sektoru inamla prinsipial olaraq yeni səviyyəyə yüksəlir və bu mərhələdə dövlət bərpa olunan enerjinin istehsalına (su elektrik stansiyalarının yaradılması istisna olmaqla) dövlət xəzinəsindən bir manat belə investisiya qoymur. Bütün bunları ölkəmizə güvənən, onun böyük perspektivlərinə inanan xarici investorlar edir.
O cümlədən, Avropa İttifaqı artıq Azərbaycan elektrik enerjisinin Zəngəzur dəhlizi ilə ixracı layihəsini təqdim etmişdir. Azərbaycan enerji sahəsində Avropa Komissiyası ilə on beş ildən artıq əməkdaşlıq edir. 2006-cı ildə Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında Anlaşma Memorandumunu və 2011-ci ildə Cənub Qaz Dəhlizi ilə bağlı Birgə Bəyannamə imzalanmışdır. Azərbaycanın başlatdığı və Avropa İttifaqının dəstəklədiyi enerji layihələri Avropanın enerji xəritəsini tamamilə dəyişdirir. Öncə neft hasilatı sonra, qaz hasilatı baş verdi. Xəzər dənizini Qara dəniz və Aralıq dənizi ilə birləşdirən neft kəməri çəkildi. 3500 kilometr uzunluğu olan Cənub Qaz Dəhlizi boru kəməri sistemlərini inteqrasiya etdi və bununla Azərbaycanın təbii qazı Avropa qitəsinə çatdırılır. İki ildən az müddətdə Cənub Qaz Dəhlizi tam gücü ilə işləyir. Bütün seqmentlər istismar olunur.
İyulun 18-də Azərbaycan və Aİ arasında “Avropa Komissiyası tərəfindən təmsil olunan Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan Respublikası arasında enerji sektorunda strateji tərəfdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu” imzalanması bir daha Azərbaycana olan etibarın mühüm göstəricisidir.
Bu sənəd əməkdaşlığın məqsədlərini adi haldan daha konkretliklə müəyyən edən çərçivə sazişidir. Memorandum qaz ixracından əlavə, hidrogen və elektrik enerjisi sahəsində də əməkdaşlığı nəzərdə tutur, bərpa olunan enerji və ətraf mühitin mühafizəsi sahələrini də əhatə edir.
Bildiyiniz kimi, dünya çox çətin dövrlərdən keçir: Ukrayna ətrafında baş verənlər, silahlı münaqişələr, ərzaq və enerji qiymətlərinin artması ilə bağlı problemlər, davam edən koronavirus pandemiyası və s. Bütün bunlar dünyada qeyri-sabit vəziyyət yaratmaqdadır. Bütün bu hadisələr fonunda ölkəmiz regional liderlərdən biri olmaqla təkcə Cənubi Qafqaz regionunda sabitliyin və təhlükəsizliyin qorunub saxlanmasına deyil, həm də regionda sabitliyin qorunmasına şərait yaratmağa çalışan Azərbaycan dünyada sabitlik adalarından biri olaraq qalır. Enerji təhlükəsizliyi məsələləri bu gün heç zaman olmadığı qədər vacibdir. Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı arasında enerji sahəsində uzunmüddətli, proqnozlaşdırılan və çox etibarlı əməkdaşlıq əlaqələrinin mövcudluğu böyük əhəmiyyətə malikdir. Artıq uğurla həyata keçirilən bütün bu layihələr Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin parlaq düşünülmüş və həyata keçirdiyi iqtisadi strategiyanın bəhrəsidir. Kim dövlətimizin, xalqımızın təkcə bu gününü deyil, sabahını da düşünür. Bu da ən böyük vətənpərvərliyin, Vətənə məhəbbətin nümunəsidir!
Milli Məclisin Ailə,qadın və uşaq məsələləri komitəsinin sədri,
professor Hicran Hüseynova